Ozon Gazının Genel Özellikleri
Ozunun havada sıcaklığa bağlı yarılanma süresi
-50 C 3 AY
-35 C 18 GÜN
-25 C 8 GÜN
+20 C 3 GÜN
+120 C 1.5 SAAT
+250 C 1.5 SANİYE
Ozonun suda sıcaklığa bağlı yarılanma süresi
15 C 30 DAKİKA
20 C 20 DAKİKA
30 C 12 DAKİKA
25 C 15 DAKİKA
35 C 8 DAKİKA
OZONA DAYANIKLI MALZEMELER
MALZEME DİRENCİ MÜKEMMEL OLANLAR;
CAM,CPVC,BUTYL,CHEMRAZ,DURLON 9000,EPDM,EPR,PASLANMAZ ÇELİK(316),KALREZ,SLİKON PASLANMAZ, ÇELİK(304),TEFLON,TİTANYUM,FLUROSLİKON,PLEXİGLASS,SANTOPREN,VAMAC
MALZEME DİRENCİ İYİ OLANLAR;
ABS PLASTİK,BRONZ,LDPE,ALİMİNYUM,PVC,BAKIR,EPOKSİ,PİRİNÇ
MALZEME DİRENCİ ORTA OLANLAR;
DEMİR,NEOPREN
MALZEME DİRENCİ ZAYIF OLANLAR;
ÇELİK,LASTİK,MAGNEZYUM,NAYLON,ÇİNKO
Ozon insan sağlığına zararlı mıdır?
AEPA(American Environmental Protection Agency) ozonla temas edecek insanlar için güvenlik sınırını tespit etmiştir. Bu seviyeler ozon maruz kalma standardı olarak dünyanın pek çok yerinde kabul görmüştür.Maruz kalma seviyesi iki kısma ayrılır.
1.Uzun dönem maruz kalma seviyesi(LTEL)-insanların ozonla temasının 8 saatlik bir sürede 0,1 ppm den fazla olmaması kabul edilebilmektedir. Bu seviyeye günde 8 saat maruz kalan bir kişide hiçbir ters etki görülmez.
2.Kısa dönem maruz kalma seviyesi(STEL): İnsanlar için 0,2 ppm lik bir ozon seviyesine max.15 dakikalık bir temas süresi kabul görmüştür. Yine eğer bir kişi her gün 15 dakika süre ile 0,2 ppm.lik bir ozona maruz kalıyorsa hiçbir ters etki oluşmaz.
Sözkonusu 0,1 ppm seviyesi insanların yaşam ve çalışma alanlarında sürekli üretilebilecek bakiye ozon seviyesidir. Böyle bir ozon seviyesi sürekli ozonlamayı gerektirir. Buna karşılık Yüzme havuzlarında ve spa larda kullanılacak ozonun insan sağlığına hiçbir zararı yoktur.
Çevre Biliminde Ozon – Ozon’un insana etkisi, Ozon’un zararları
Çevre kirliliği çok olan şehirlerde ve sanayi bölgelerinde ozon, azot dioksitin (NO2) ışılkimyasal ayrışmasıyla oluşur. Havadaki oranı belli bir eşiği aştıktan sonra zehir etkisi gösteren ozon bitki yapraklarında nekrozlara yol açar ve fotosentez etkinliğini azaltır. Kükürt dioksit gibi hava kirliliğine yol açan öbür etmenlerle birleşerek etki 6gösterebildiği için çok az yoğunlukta bile, ekili alanlara verdiği zarar, tek başına verdiği zarardan daha fazla olur. İnsanda mukoza tahrişine ve akciğer alveollerindeki esnekliğin azalmasına yol açar.
Ozonlama İşlemlerinde Etkin Olan Parametreler Ozonlama işlemlerinde etkili başlıca faktörler pH, sıcaklık, mekanik karıştırma, ozon dozajı ve süre olarak sayılabilir.
• pH: Ozonun materyal ile reaksiyonu son derece pH bağımlıdır, pH 2 ve altında Direkt Reaksiyon (Moleküler ozon), pH 7 ve üzerinde İndirekt Reaksiyon (Serbest radikal oluşumu) oluşur, yüksek pH’larda ozon daha hızlı dekompoze olur ve baskın olarak hidroksil radikali oluşturur. Hidroksil radikallerinin oksidasyon potansiyeli moleküler ozona göre daha yüksek olduğundan indirekt reaksiyonlarda oksidasyon daha hızlıdır. HO. radikali 2.8 eV’luk oksidasyon potansiyeli ile en kuvvetli radikal olsa da HO2 . , HO3 . ve HO4 . radikalleri de oluşmaktadır.(Alaton ve diğ., 2002, Hsu ve diğ., 2001, Muthukumar ve Selvakumar, 2004, Szpyrkowicz ve diğ., 2001, Sevimli ve Sarıkaya, 2002, Arslan ve Balcıoğlu, 2000)
• Sıcaklık: Artan sıcaklıkla ozon çözünürlüğü düşer. Bununla birlikte çözünürlüğün düşmesi nedeniyle ozonlama etkinliğinin azaldığı söylenemez çünkü sıcaklık artışı reaksiyon hızını da artırmaktadır.
• Mekanik karıştırma: Ozonlama etkinliğini sınırlandırıcı faktörlerin başında ozonun gaz fazından sıvı faza transferindeki kütle transferi gelmektedir. Rotor ile karıştırma yapılan çalışmalarda artan rotor hızı ile birlikte ozonlama ile renk giderimi etkinliğinin arttığını rapor edilmiştir. (Wu ve Wang, 2001, Saunders ve diğ., 1983, Lin ve Liu, 2003)
• Ozon dozajı: Ozon dozundaki artış ozonlama etkinliğinin artırmaktadır.
• Süre: Oksidasyon reaksiyonlarını moleküler ozon ya da ozonun reaksiyonlarıyla oluşan radikal türleri verdiğinden ozon dozajı ya da ozonlama süresi attıkça ozonlama etkinliğinin arttığı açıktır. (Sevimli ve Sarıkaya, 2002, Oğuz ve diğ., 2005, Wu ve Wang, 2001, Koch ve diğ., 2002, Konsowa, 2003, Ciardelli ve Ranieri, 2001, Arslan ve Balcıoğlu, 2000)
Kaynaklar: Büyük Larousse, Cilt 15, sf 9000
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta “Ozon da kolesterol gibi, iyisi de var kötüsü de” alttaki linkten ilgili yazıyı okuyabilirsiniz.
http://www.iyibilgi.com/artikel.php?artikel_id=11109